Inleiding

Luidsprekers zijn vrouwelijk, mooi, sierlijk, begeerlijk en onmisbaar. Het is daarom niet gek dat niet alle mannen het voor elkaar krijgen om de geluidstorens van hun dromen in de huiskamer te plaatsen. Het wekt teveel jaloezie op zullen we maar zeggen. Of hebben wij geen smaak?

Subwoofer

Gelukkig is er een oplossing. Door het toepassen van een subwoofer kunnen de afmetingen van speakers flink afnemen zonder al te veel in te leveren qua geluid. De plaatsing van de subwoofer is ook nog eens niet kritisch, dus dat is ook goed voor de relatie.

Plaatsing speakers

De opstelling van de speakers ten opzicht van de luister positie en de rest van de ruimte is van groot belang. Met de ruimtecorrectie kunnen de effecten van het plaatsen wat hersteld worden, maar voorkomen is natuurlijk beter. Alfa Audio heeft daar een mooi stuk aan gewijd.

De kern van het verhaal is dat luidsprekers ruimte nodig hebben en de akoestiek van de ruimte ook heel bepalend is. Nog iets om al vroeg rekening mee te houden bij de inrichting van de ruimte of woonkamer. Mijn stelling is dat eerst de stereo goed moet staan en dat de rest van de woonkamer er dan omheen ingericht wordt.

Dynaudio heeft een video gemaakt om het belang van plaatsing van de speakers en wat er bij komt kijken uit te leggen.

De speaker moet kunnen afstralen. Zet ze vooral niet in de hoek. Zet ze het liefst op oor hoogte is het advies, al heb ik nooit kunnen ontdekken dat hoger een bezwaar is. Lager is wel bezwaarlijk. Meubels of andere grote objecten die in de buurt of zelfs in dezelfde ruimte van de speakers staan hebben zeker invloed, dus pas daar mee op.

De voeten

Al m'n hele leven duiken verhalen op over speakers in beton gegoten, speakers op zware tegels geplaatst en andere varianten om het geluid te verbeteren. De meest geaccepteerde en breed toegepaste vorm is spikes onder de speakers plaatsen. Zo waande ik me ook goed verzorgd.

Recent dook via een collega een filmpje van Townshendaudio op waarin heel duidelijk het effect van trillingen op speakers getoond werd aan de hand van hun product "Seismic Isolation Podium":

 

Nog niet overtuigd? Kijk hier dan even naar:

De gevoeligheid van speakers die op spikes staan is mij maar al te duidelijk, maar is dat ook hoorbaar als je muziek afspeelt? Het werd dus tijd voor een proef. Dat was lastig, want je schaft niet even 3 isolatie podiums aan à ongeveer € 1250,- per stuk.

Dezelfde collega kwam met een goedkopere mogelijkheid aan, de dempers van Audio Selection, de  AS-29. € 15,- per setje van 4, dan mag het ook mislukken toch?

De dempers kwamen binnen en de oude spikes werden vervangen door de dempers. De muziek ging weer aan en direct valt de bas op in het geluidsbeeld. Wat een ongelofelijke verandering hadden de 4 rubber doppen teweeggebracht! De bassen zijn veel, maar dan ook veel mooier geworden. En het was toch niet slecht. Het hele geluidsbeeld profiteert vervolgens van de mooie zuivere bassen.

De verandering was dusdanig groot dat ik allerlei zaken ben gaan controleren. Zitten de rubbers echt wel goed, heb ik niet per ongeluk de settings van de subwoofer gewijzigd tijdens het wisselen van de spikes? Staat de versterker nog wel op de goede ruimte correctie settings? Niets van dit alles, alleen de rubbers konden de verandering teweeg hebben gebracht.

Deze lange inleiding is nodig om aan te geven wat het belang van demping van je luidsprekers is. Het zet je aan het denken. Waarom worden er dan nog zo veel spikes gebruikt? Is dit het geheim achter andere zo goed klinkende speakers? Bijvoorbeeld die van Boenicke of Daudio? De trilling ontkoppeling is een onderdeel van het Boenicke ontwerp, dat is zeker. Daudio doet ook zoiets, maar lost het op door helemaal geen kast toe te passen maar voor open te kiezen, het dipole ontwerp.

Trilling ontkoppeling is dus een essentieel onderdeel van het ontwerp en de plaatsing van speakers. Het kan dus zelfs voor een paar euro.

Mocht je nog steeds twijfelen, lees dan het artikel van hifi.nl over de dempers Aktyna A.R.I.S maar eens. De vraag is waarom het nog niet algemeen als een standaard maatregel gezien wordt. Lexicom Multimedia heeft er ook een mooi artikel aan gewijd.

Het kiezen

Maar welke speakers dan? Hoe maak je een keuze uit het enorme aanbod? Dit enorme aanbod maakt mijzelf argwanend. Is het dan zo makkelijk om een speaker te bouwen en die ook nog te verkopen? Het is kennelijk niet zo'n probleem om de onderdelen van een speaker bij elkaar te krijgen en deze goed genoeg te laten klinken om er een paar honderd euro of zelfs tegen de duizend euro voor te vragen. Houdt dit gegeven in je achterhoofd en zorg dat je het geluid kan vergelijken.

Voor mijn gevoel ben je bij speakers van rond de € 1000,- per stuk, weg van het meest onoverzichtelijke deel van de markt. Daarboven kom je veel meer bekende merken tegen of de merken waar ervaren kritische luisteraars al positieve ervaringen mee hebben. Toch is ook deze wereld voortdurend in beweging. Nieuwe merken kloppen met nieuwe concepten of technieken op de deur en worden succesvol. Wil je een afgewogen keuze maken, dan is verdiepen in de audiowereld, veel luisteren en ervaringen delen een must.

Vergelijk

Ook voor luidsprekers geldt, zorg er voor dat je in luistersessies de verschillen kan horen. Hoe klinken diverse versterkers in combinatie met jouw shortlist van speakers. Verwissel de speakers regelmatig, om die verschillen waar te kunnen nemen. De combinatie met de versterker kan zelfs van invloed zijn.

Neem je eigen muziek mee of zorg in ieder geval voor een playlist waar je elk detail van de muziek van kent. Neem de tijd en leer de verschillen herkennen.

Mijn speaker historie

Bij mijn ouders thuis, jaren 60, was een Blaupunkt buizenradio. Die is begin jaren 70 aangevuld met een eenvoudige Philips transistor radio. Jaren later kwam er een radiocassettespeler in huis. Wel een verbetering qua geluid, maar nog lang geen stereo.

Pas in 1978 heb ik zelf een Akai stereotoren gekocht met bijbehorende speakers. Dat was al een enorme verbetering. Die heeft jaren in de huiskamer gestaan en daar heb ik heel lang op geteerd.

Halverwege de jaren 80 woonde ik niet meer thuis en heb ik in onze woonkamer 2 extra Wharfedale speakers aangesloten. Dat gaf al een beetje extra luistergenot. Pas in de jaren 90 is er met een NAD versterker en een paar BNS (Berghe Noble Sound) speakers een geluid gerealiseerd waar ik toen best blij mee was. De BNS speakers hebben tot 2008 dienst gedaan in de woonkamer en doen het nu (2019) nog steeds goed op m'n kantoor.

In 2008 kreeg ik de gelegenheid om echt in een goed geluid te investeren. Met meer geluk dan wijsheid ben ik toen overgestapt op Dynaudio Confidence C1 speakers. "Top of the Bill" luidsprekers die pas de laatste jaren echt tot hun recht komen nu er ook een hele goede Lumin streamer is en de versterker ge-upgrade is van de Arcam AVR 350 naar de Arcam AVR 550.

Nu pas kan ik goed beoordelen wat er in dat proces goed of fout is gegaan. Zoals gezegd, we hebben geluk gehad een hele goede verkoper te treffen die ons de kans gaf de juiste keuzes te maken. Aan de hand van onze eigen muziek en door de verschillende opties naast elkaar te horen. Daardoor werd duidelijk dat de Dynaudio's ver boven de rest uitstaken.