Het aanbod
Welke muziek vind je deze week onder de wekelijkse aankondiging "Draaitafel" bespreekweek", wat zijn de overblijvers na selectie van het aanbod?
Het verhaal
Het was vooral een klassiek, moderne jazz en ambient week. De muziek die na een week luisteren overblijft lijkt steeds verder af te drijven van de massa, de Top 40 muziek. Smaak veranderd na verloop van tijd. De jaren dat ik naar huis racete om de Top 40 te kunnen beluisteren liggen ver achter me. Daarentegen ligt de muziek in de huidige Top 40 ook ver van de muziek in die tijd.
Een andere verandering is de weergave van de muziek. Vroeger was er in huis niet meer dan een doorsnee transistorradio te vinden. Nu ben ik de trotse eigenaar van een mooie surround set. Met als laatste aanwinst een 
streamer die ook DSD-files af kan spelen, tot DSD 128, 5.6 MHz. Dus muziek met een 1 bit codering die gesampled wordt met een frequentie van 5.6 MHz. De 128 aanduiding geeft dan aan hoeveel keer het inkomende signaal vaker wordt gesampled (5.6 MHz) dan bij een standaard CD.
Duizelingwekkende getallen die totaal overbodig lijken, maar inmiddels nog tot veel hogere cijfers gaan, als je apparatuur dat aankan.
Ik heb nog nooit een overtuigende demonstratie van DSD meegemaakt en had m'n speler op dat gebied nog niet aan de tand gevoeld. Nu de hitte verdreven is en de dagen korter worden heb ik dat maar eens opgepakt.
Hoewel ik klassieke muziek niet schuw wilde ik het wel graag testen met moderne popmuziek. Dat bleek zo goed als onmogelijk. De verkoop van DSD muziek vind vooral in de klassieke muziek en jazz hoek plaats en bij (oude) succesvolle pop albums waarvan dus een grote aanhang bekend is. Alleen bij NativeDSD, DSDfile en Sound Liaison worden regelmatig nieuwe titels uitgebracht.
Dus de experimenten hebben plaats gevonden met voornamelijk klassieke muziek en jazz. Gelukkig kan je vaak al voorluisteren, dus ik kon wel een beetje voor mij gangbare muziek uitzoeken.
Klinkt DSD beter? Jazeker. Zal iedereen het kunnen horen? Waarschijnlijk niet. Is het bereikbaar voor iedereen? Dat al helemaal niet, daarvoor moet er flink geïnvesteerd worden in apparatuur, anders zal het verschil waarschijnlijk niet te duiden zijn.
Wat is dat verschil dan? Flac-muziek klinkt goed, afhankelijk van de opname. Daarbij geldt dat de opname en studiotechniek enorm verbeterd is sinds de jaren 50/60. Hoe nieuwer de opname hoe beter geluid je mag verwachten. Gemiddeld dan, want ook tegenwoordig worden er veel CD's aangeboden die niet uit een volwaardige studio komen.
Voor flac-files geldt verder hoe meer bits en hoe hoger de bitrate, hoe beter het klinkt. In extreme waarden kom je dan uit op 32 bit en een bitrate van 384 kHz. De standaard CD is 16 bit met een samplefrequentie van 44.1 kHz. Mijn ervaring houdt echter op bij 24 bit en 192 kHz en dat klinkt zeer goed.
Het verschil is waarneembaar als een gevoel van rust die over de muziek hangt. In een geluidsbeeld wat meer plaatsing geeft aan de afzonderlijke instrumenten. Dat klinkt vaag, maar is van wezenlijk belang hoe je de muziek ervaart. Vooral dat gevoel van rust is bepalend. Het klinkt nog meer alsof het echt is en voor je neus live gespeeld wordt.
Dit resultaat geeft mij het idee dat mensen toch wel iets van de sample frequentie ervaren, hoewel het niet als geluid hoorbaar is. In de vorm van een zekere onrust. Bij nog hogere sample frequenties ervaar je dat de onrust minder wordt.
Het is allemaal verre van wetenschappelijk, maar de ervaring is voor een freak als ik wel een verslavende. Nu wil ik die rust in elk muziekstuk ervaren.
Het zal nog wel even duren voor de "Draaitafel" als DSD beluisterd kan worden, maar het kan mij niet snel genoeg gaan. Moet eigenlijk een feit zijn voordat m'n oren niet meer in staat zijn om het waar te nemen.
De opvaller(s)
Maar zijn er dan nog min of meer bekende artiesten geweest die zich afgelopen tijd op de "Draaitafel" onderscheiden hebben en zich gemanifesteerd hebben als "Hé, dat is echt lekker om naar te luisteren!"?
Lunatic Soul - Under The Fragmented Sky:
Het zesde album alweer van Lunatic Soul, ofwel Mariusz Duda, ofwel de bassist van Riverside. Natuurlijk heb je hoge verwachtingen van een nieuw Lunatic Soul album. Ook deze keer, al is de voorganger "Fractured" nauwelijks een jaar oud. Samen met de muziek van Riverside is er sprake van een constante stroom hoogwaardige albums.
De dood van gitarist Piotr Grudziński in 2016 heeft een creativiteit boost gegeven die met "Under The Fragmented Sky" op een hoogtepunt lijkt te komen. Dit album vind ik zo bijzonder, deze muziek blaast me helemaal omver. Hoe is het toch mogelijk dat deze ritmes en combinaties zoveel meer zeggen dan andere en hoe kan het toch dat de keuzes van Mariusz Duda zo recht naar de ziel gaan?
Dat is wat deze muziek zo bijzonder maakt. Op zich gebeurt er niets bijzonders, gitaar, drum, bas, piano en wat elektronische geluiden. Wie doet dat niet? Toch is Mariusz Duda in staat er iets bijzonders van te maken. Door met minimal music te spelen, ambient invloeden te mixen en zelfs dance invloeden toe te voegen is de muziek onweerstaanbaar. Hoogtepunten daarin zijn de nummers: "Under The Fragmented Sky" en "The Art Of Repairing".
Een paar ingrediënten zijn belangrijk en prominent, de ijle stem van Mariusz Duda en de melodielijnen die voortdurend om elkaar en door elkaar heen dansen. Als je daar gevoelig voor bent is dit je muziek.
Ik ben geneigd om Mariusz Duda een magier te noemen. Een paar eeuwen geleden had hij zomaar voor het betoveren van mensen op de brandstapel kunnen belanden. Betoverd door ingenieuze melodieën met repeterende patronen. 100% DSD-materiaal.
Weergaven: 5